Đối với bệnh nhân viêm gan B, chế độ ăn lành mạnh và cân bằng dinh dưỡng là điều rất quan trọng. Nghiên cứu cho thấy việc cải thiện dinh dưỡng cho bệnh nhân viêm gan B có thể giúp cải thiện chức năng hàng rào tiêu hóa và mang lại tiên lượng bệnh tốt hơn (1). Béo phì có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, dẫn đến gia tăng tổn thương gan ở người bệnh viêm gan B (2). Để biết thêm thông tin về cách thực hiện chế độ lành mạnh và các biện pháp giúp duy trì cân nặng lý tưởng phù hợp với từng nhóm đối tượng, hãy trao đổi thêm với bác sĩ.
Một số loại thực phẩm mà người bệnh viêm gan B nên ăn và hạn chế ăn
(1) Rau củ và trái cây: Rau củ và trái cây giúp cung cấp các vitamin và khoáng chất quan trọng cho sự phát triển và duy trì cơ thể khỏe mạnh (ví dụ như vitamin B6, vitamin E, Ma-giê, kẽm,…). Những loại rau có màu xanh đậm, rau họ cải như bắp cải, súp lơ,…có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe cho bệnh có bệnh viêm gan. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng chúng có thể làm giảm thành phần axit béo trong gan (3, 4).
(2) Ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc bao gồm bánh mỳ, gạo, yến mạch,… Hãy sử dụng ngũ cốc nguyên hạt thay vì ngũ cốc tinh chế (ví dụ như bánh mỳ trắng, gạo trắng,…). Ngũ cốc giúp tăng lượng protein nạp vào cơ thể, duy trì khối lượng cơ
(3) Thực phẩm giàu protein: Bổ sung một lượng đạm (protein) phù hợp là một việc rất quan trọng với người mắc viêm gan, có thể giúp tránh được tình trạng suy dinh dưỡng và teo cơ. Tuy nhiên, bổ sung quá nhiều protein có thể dẫn đến một số biến chứng. Các loại cá, thịt nạc, đậu, hạt, đậu trắng đều là những nguồn cung cấp chất đạm tốt cho cơ thể.
(4) Tránh tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo: Một chức năng quan trọng của gan là sản xuất mật giúp xử lý chất béo mà cơ thể nạp vào. Tuy nhiên, tùy thuộc vào mức độ tổn thương của gan, có thể gan sẽ không có khả năng sản xuất đủ mật để xử lý được lượng chất béo trong thức ăn. Điều đó có thể dẫn đến chứng khó tiêu. Cắt giảm chất béo tốt cho sức khỏe gan nói chung (5). Một số giải pháp giúp cắt giảm và thay thế sử dụng loại chất béo lành mạnh:
- Tránh ăn đồ ăn nhẹ chế biến bằng phương pháp chiên, nướng
- Sử dụng dầu ăn nguồn gốc thực vật như dầu oliu, hướng dương,… cung cấp chất béo không bão hòa. Các loại dầu có nguồn gốc thực vật cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Tuy nhiên, tất cả chất béo và dầu đều nên được bổ sung ở mức độ vừa phải (5).
(5) Tránh ăn động vật có vỏ khi chưa được nấu chín kỹ hoặc còn sống (ví dụ như nghêu, trai, hàu, sò điệp,…) vì chúng có thể nhiễm một loại vi khuẩn gây độc và tổn thương cho gan (4).
(6) Hạn chế việc ăn mặn: Ăn mặn là một hành vi phổ biến tại Việt Nam. Việc ăn mặn có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau. Để có thể giảm thiểu và ngưng ăn mặn, bạn có thể tham khảo một số cách sau:
- Giảm việc tiêu thụ những thực phẩm chứa nhiều muối (đồ ăn nhanh, snack,…)
- Giảm lượng muối hoặc nước mắm khi chế biến, đun nấu thức ăn
- Hạn chế chấm thêm muối hoặc nước mắm trong bữa ăn
(7) Hạn thực phẩm nhiều đường: Người bệnh viêm gan vi-rút nên chú ý tiêu thụ đường ở mức độ vừa phải. Các nghiên cứu chỉ ra rằng viêm gan có liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Giảm lượng đường nạp vào có thể giúp giảm thiểu nguy cơ này.
(8) Ngừng sử dụng thức uống có cồn: Sử dụng rượu, bia là nguyên nhân của việc gia tăng căng thẳng cho gan, gây thêm tổn thương cho gan, gia tăng nguy cơ gan bị phá hủy. Người bệnh viêm gan nên tránh xa rượu, bia,…
Hoạt động thể chất
Người bệnh viêm gan cũng nên thường xuyên tham gia các hoạt động thể chất như đi bộ, tập yoga, bơi lội,…và có chế độ nghỉ ngơi phù hợp để duy trì sức khỏe toàn diện, giảm căng thẳng và hỗ trợ chức năng gan (4).
Theo dõi sức khỏe và khám định kỳ đúng hẹn để được kiểm tra tình trạng sức khỏe và nhận thêm tư vấn từ bác sĩ điều trị, chuyên gia dinh dưỡng về các biện pháp phòng ngừa và bảo vệ lá gan. Tình trạng sức khỏe ở mỗi người là khác nhau, vì vậy bạn nên thảo luận với các chuyên gia y tế để được hướng dẫn điều chỉnh lối sống dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể của bản thân (4).
Tài liệu tham khảo
- Vai trò của tình trạng dinh dưỡng và hỗ trợ dinh dưỡng trong kết quả của suy gan cấp trên nền viêm gan mạn tính liên quan vi-rút viêm gan B
- Viêm gan B
- Hiệu quả của chế độ ăn hạn chế carbohydrate trong điều trị bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu (NAFLD) ở thanh thiếu niên béo phì
- Sống chung với viêm gan B mạn tính
- Chế độ ăn dành cho bệnh nhân viêm gan mạn tính
